TOETSINSTRUMENTEN.ORG

klavecimbel

Het klavecimbel is een instrument waarbij de snaren getokkeld worden door kleine pennetjes. Zo'n pennetje heeft de functie van een plectrum en wordt tegenwoordig van kunststof gemaakt. In vroeger tijden werden voor dit doel meestal ravenpennen gebruikt. Zo'n plectrum is gemonteerd in een dokje, waarvan je een afbeelding rechts op deze pagina vindt.

klavecimbel
Italiaans klavecimbel
bouwer:
J.C. van Rossum
dokje van een klavecimbel
dokje

In tegenstelling tot wat bij de piano het geval is, is de toonsterkte van het klavecimbel niet of nauwelijks door de toetsaanslag te beïnvloeden. Toch zijn op een klavecimbel dynamische schakeringen mogelijk.
Door de tonen van een akkoord ongelijk aan te slaan (arpeggio) kan men het akkoord zachter laten klinken. Ook door toepassing van meer of minder overlegato is een dynamisch effect mogelijk.

Op deze pagina vind je een afbeelding van een Italiaans en van een Vlaams klavecimbel.
Dat wil niet zeggen dat deze instrumenten in Italië respectievelijk in Vlaanderen gemaakt zijn. Het zegt wel iets over het type klavecimbel. Zo is een Italiaans klavecimbel een instrument dat gebouwd is volgens de bouwstijl die in de bloeitijd van het klavecimbel in Italië gebruikelijk was, en die verschilde van de bouwstijl in bijv. Vlaanderen.
Verschil in bouwstijl betekent ook verschil in klank.

Het komt niet zelden voor dat klavecimbels twee klavieren hebben. Het is dan mogelijk om forte en piano snel af te wisselen, of tegelijkertijd twee verschillende klankkleuren te gebruiken.

Bekijk een filmpje om niet alleen te horen, maar ook te zien hoe een klavecimbel virtuoos wordt bespeeld.

klavecimbel
Vlaams klavecimbel
bouwer onbekend
spinet
spinet

Klavecimbels beschikken vaak over meerdere snaren per toets. Men kan dan naar keuze met één, twee, of soms zelfs drie snaren per toets spelen. In het laatste geval spreekt men van een driekorig klavecimbel.

Bij het klavecimbel liggen de snaren in een richting loodrecht op het klavier. Er zijn ook instrumenten die verwant zijn aan het klavecimbel, maar waarvan de snaren evenwijdig aan het klavier lopen. De vorm van zulke instrumenten is vaak rechthoekig. Het klavier is aan de lange zijde geplaatst. Zo'n instrument noemt men een virginaal. Dat is echter een verzamelnaam, want wanneer het klavier links geplaatst is spreekt men van een spinet, indien het rechts geplaatst is, is de naam muselaar.